ภาพรวมหัวข้อเนื้อหา
สมุนไพร ยาจากธรรมชาติเพื่อรักษาโรค บำรุงร่างกาย สมุนไพรไทยใกล้ตัว
ในปัจจุบันผู้คนเจ็บป่วยด้วยโรคภัยต่าง ๆ ใกล้ตัวมากมาย สมุนไพรไทยถือเป็นทางเลือกที่คนทั่วไปนิยมใช้ดูแลสุขภาพในเบื้องต้น เรามาดู 10 สมุนไพรใกล้ตัวที่มีสรรพคุณกินตัว
1.กระเพราแดง
- กะเพราแดงจะมีฤทธิ์ที่แรงกว่ากะเพราขาว ในสรรพคุณทางยาจึงนิยมใช้กะเพราแดง โดยส่วนที่นำมาใช้ทำเป็นยาสมุนไพรก็ได้แก่ ส่วนของใบ ยอดกะเพรา (ทั้งสดและแห้ง) และทั้งต้น สรรพคุณมีมากมาก หลักๆ ใช้สำหรับ แก้ปวดท้อง ท้องอืด แก้ลมจุกเสียดแน่นท้อง
2.มะกรูด
- สารเคมีที่สำคัญที่พบได้ในผลมะกรูดก็คือน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีทั้งในส่วนของเปลือกผลหรือผิวมะกรูดและในส่วนของใบ โดยเปลือกผลจะมีน้ำมันหอมระเหยประมาณ 4% และในส่วนของใบนั้นจะมีน้ำมันหอมระเหยอยู่ประมาณ 0.08% และยังสกัดยากกว่าน้ำมันในเปลือกผลอีกด้วย แต่ก็ยังมีจุดเด่นตรงที่น้ำมันจากใบจะมีกลิ่นมากกว่านั่นเอง จึงนิยมใช้ทั้งน้ำมันมะกรูดทั้งจากใบและเปลือกผล ซึ่งน้ำมันหอมระเหยนี้ก็สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่างและยังมีสรรพคุณเป็นยาอีกด้วย สรรพคุณหลักๆ ของมะกรูดคือ แก้อาการหน้ามืด วิงเวียน แก้ไอ ขับเสมหะ และใช้บำรุงผม
3.ตะไคร้
- ตะไคร้เป็นทั้งยารักษาโรคและยังมีวิตามินและแร่ธาตุที่มีประโยชน์ต่อร่างกายอีกด้วย เช่น วิตามินเอ ธาตุแคลเซียม ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก ฯลฯ มีสรรพคุณทางยามากมาย แต่ที่เป็นที่รู้จักโดยทั่วไปคือ ขับลมในลำไส้ เจริญอาหาร ขับปัสสาวะ
4.สะระแหน่
- สะระแหน่อุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ หลายชนิด เช่น เบต้าแคโรทีน วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินซี ธาตุแคลเซียม ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก เป็นต้น และยังให้พลังงาน 47 กิโลแคลอรี่ (ใน 100 กรัม) โดยใบสะระแหน่นั้นควรเลือกใช้ใบสดและยอดอ่อนจะได้สรรพคุณที่ดีกว่าใบแห้ง สรรพคุณทางยาของสาระแหน่คือ บรรเทาอาการวิงเวียน หน้ามืด ขับลม
5.ใบบัวบก
- ใบบัวบกมีสารประกอบสำคัญหลายชนิด อย่างเช่น บราโมซัยด์ บรามิโนซัยด์ ไตรเตอพีนอยด์ มาดิแคสโซซัยด์ ซึ่งมีฤทธิ์ช่วยต้านการอักเสบ และยังมีกรดมาดิแคสซิค วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 6 วิตามินเอ วิตามินเค ธาตุแคลเซียม ธาตุแมกนีเซียม ธาตุโซเดียม และกรดอะมิโน อย่างเช่น แอสพาเรต กรดกลูตามิก เซรีน ทรีโอนีน อะลานีน ไลซีน ฮีสทีดิน เป็นต้น สรรพคุณหลักๆ ที่เป็นที่รู้จักโดยทั่วไปได้แก่ แก้ร้อนใน แก้ช้ำใน ใช้เป็นยาภายนอก รักษาแผลทำให้แผลหายเร็ว แต่บัวบกยังมีสรรพคุณอื่นด้วย เช่น เป็นยาอายุวัฒนะ ช่วยเพิ่มความอ่อนเยาว์ ช่วยบำรุงประสาทและสมอง ชะลออาการสมองเสื่อมในผู้สูงวัย
6.มะระขี้นก
- ผลของมะระขี้นกจะมีรูปร่างคล้ายกระสวย ผิวเปลือกขรุขระและมีปุ่มยื่นออกมา โดยผลอ่อนจะมีสีเขียว แต่ถ้าเป็นผลแก่จะออกสีเหลืองอมแดง ปลายของผลจะแตกเป็น 3 แฉก สาเหตุของการตั้งชื่อเพราะนกชอบมาจิกกินทั้งผลและเมล็ด แล้วก็ถ่ายเมล็ดไว้ตามที่ต่าง ๆ จึงเป็นที่มาของชื่อนี้ มะระขี้นกถือเป็นผักที่สะสมวิตามินและสารอาหารที่มีประโยชน์มากชนิดหนึ่ง จึงมีสรรพคุณทางยามากมาย ส่วนใหญ่ที่นำมาใช้ได้แก่ แก้ไข้ แก้ร้อนใน เจริญอาหาร
7.ขิง
- ขิงจัดเป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่มีประโยชน์ต่อร่างกายในหลาย ๆ ด้าน เพราะอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุที่มีความสำคัญอย่างมากต่อร่างกายของเรา เช่น วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินซี เบต้าแคโรทีน ธาตุเหล็ก ธาตุแคลเซียม ธาตุฟอสฟอรัส แถมยังมีโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และเส้นใยจำนวนมากอีกด้วย ซึ่งประโยชน์ของขิงนั้น เราสามารถนำมาใช้ได้หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นราก เหง้า ต้น ใบ ดอก แก่น และผลก็ได้ทั้งนั้น สรรพคุณบรรเทาอาการท้องอืด จุกเสียด ขับลม บรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน จากอาการเมารถ เมาเรือ
8.ชะพลู
- ชะพูหรือ ช้าพลูมักมีการจำสับสนกับพลูทั้งที่เป็นคนละชนิดกัน ซึ่งใบจะรสไม่จัดเท่ากับพลูและยังมีขนาดเล็กกว่า สำหรับสรรพคุณของชะพลูที่สำคัญนั้นก็ได้แก่ ช่วยบำรุงธาตุ เจริญอาหาร ขับลม แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อ และช่วยในการขับเสมหะ เป็นต้น และประโยชน์ของชะพลูในด้านของสุขภาพนั้นก็คือ มีวิตามินเอและธาตุแคลเซียมในปริมาณสูงเป็นพิเศษ และยังมีธาตุเหล็ก ธาตุฟอสฟอรัส คลอโรฟิลล์ เส้นใยอีกด้วย ซึ่งล้วนแล้วแต่มีประโยชน์ต่อร่างกายแทบทั้งสิ้น ใบชะพลู หากรับประทานในปริมาณมากหรือติดต่อกันเป็นเวลานาน แคลเซียมที่มีอยู่ในใบชะพลูจะเปลี่ยนเป็นแคลเซียมออกซาเลต (Oxalate) ซึ่งสารชนิดนี้เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคนิ่วในไตได้ ดังนั้นคุณจึงควรดื่มน้ำตามมาก ๆ เพื่อให้สารออกซาเลตเจือจางลง
9.ว่านหางจระเข้
- เมื่อพูดถึงสมุนไพรว่านหางจระเข้ เรามักจะนึกถึงสรรพคุณในการรักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลสด ช่วยบรรเทาอาการปวดแสบปวดร้อน ใช้ทาเพื่อป้องรอยแผลเป็นมาตั้งแต่เด็ก ๆ ซึ่งสารที่สามารถใช้รักษาแผลดังกล่าวได้เป็นสาร Glycoprotein ที่มีชื่อว่า Aloctin A เป็น Anti-inflammatory ที่พบได้ในทุก ๆ ส่วนของว่านหางจระเข้ ซึ่งนอกจากสรรพคุณดังกล่าวแล้วยังมีประโยชน์ของว่านหางจระเข้อื่น ๆ อีกมากมาย อาทิ ป้องกันโรคเบาหวาน แก้อาการปวดศีรษะ รักษาแผลในกระเพาะอาหาร เป็นต้น
10.ฟ้าทะลายโจร
- ฟ้าทะลายโจรมีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ทางยาสมุนไพรอยู่ 3 สารด้วยกัน โดยเป็นสารในกลุ่ม Lactone ซึ่งก็คือ สารแอดโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide), สารนีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (Neo-Andrographolide), และสาร 14-ดีอ๊อกซี่แอนโดรกราโฟไลด์ (14-deoxy-andrographolide) โดยส่วนที่นำมาใช้เป็นยาสมุนไพรได้แก่ ใบสด ใบแห้ง และทั้งต้น โดยใบจะเก็บมาใช้ได้เมื่อต้นมีอายุได้ราว 3-5 เดือน สรรพคุณใช้สำหรับ แก้ไขบรรเทาอาการเจ็บตัว บรรเทาอาการของโรคหวัด
สมุนไพรไทยที่ยกตัวอย่างมาข้างต้นเป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งของสมุนไพรในบ้านเรา ที่มีทั้งประโยชน์ สรรพคุณเหลือหลาย ที่ช่วยบรรเทาและรักษาโรคต่างๆ ได้เป็นอย่างดี บ้านใครมีพื้นที่ไม่ใหญ่โตก็สามารถปลูกได้ และ้ายที่สุดนี้หวังว่าทุกท่านที่ได้อ่านบทความนี้จะได้ประโยชน์ไม่มากก็น้อย
